IBM, Google, Microsoft ve diğerleri gibi büyük oyuncuların haricinde de kuantum bilgisayar oluşturmak için girişimler bulunuyor. Bu kuantum bilgisayar girişimleri en az IBM, Google ve Microsoft kadar yenilikçiler. Pazardaki yerlerini ve teknolojik çerçeveyi değiştirmenin bir yolunu arıyorlar.
Neredeyse kırk yıl önce Richard Feynman ve Yuri Manin’in konuyla ilgili ilk fikirlerinden sonra kuantum bilgisayarların (Quantum computer) bir şekilde insanlığın geleceğinde yer alacağına şüphemiz yok. Bunu dünyanın en büyük teknoloji şirketleri de görerek, “yeni altına” hücum ettiler: IBM, Google, Intel ve Microsoft Ar-Ge harcadıkları yatırımlar sebebiyle , kuantum bilişime öncülük edecekler. Ancak bu başka oyuncuların ortaya çıkmasına bir engel değil. Atom altı parçacıkların gücünü kullanma yarışı çoktan başladı. 21. yüzyılın devrimlerinden bir tanesi kapıda.
O halde gelin, biz de listemizde bulunan 8 kuantum bilgisayar girişimine yakından bir göz atalım. 🙂
1-) D-Wave Systems
Bu girişimlerin en köklü olanlarından biri Kanada’da kurulmuş D-Wave Systems şirketidir. 1999’da yılında Vancouver’da kurulmuştur. Amaçları ticari olarak uygun kuantum bilgisayarlar oluşturmaktır. NASA, Google ve Lockheed Martin’in beğenisin kazanıp donanım birimlerini satmışlardır.
Bugüne kadar on beş fondan 203 milyon doların üzerinde bir paraya sahip olan D-Wave Systems, büyük şirketlerle rekabet edebilecek paraya ve yeniliğe ulaşmıştır.
İnternet sitelerinde belirtilene göre kuantum tavlama (Quantum annealing) sistemi üzerine inşa edilmiş mimarileri: bazı uygulamalar için gerçek minimum enerjiyi (optimizasyon problemleri) gerektirirken, diğerleri iyi düşük enerjili numuneler gerektirir (olasılıklı örnekleme problemleri).
D-Wave System’in en son modeli D-Wave 2000Q Ocak 2017’de piyasaya sürülmüştür. 2048-kübit gücü ile teorik olarak en azından piyasadaki en güçlü modeldir. Dahası da var: Şirket, en son kuantum işlemci yongası Pegasus’u 5000 kübit işlem gücüyle duyurdu ve 2020’de bir sonraki nesil modelinde piyasaya sürecekler.
D-Wave Systems eleştirmenleri, mimarilerinin geleneksel geçit modeline dayanmadığı için bunun gerçekten kuantum olmadığını söylüyorlar.
“Tekme ve çığlık atan kuantum bilgisayarları dünyaya getirmedeki rolümüz, kuantum bilgisayarları inşa etmektir.” diye de ekliyor Dr. Geordie Rose, D-Wave Systems’ın kurucusu ve CTO’su.
2-) IonQ
Şirketin hedefi, D-Wave Systems’ın ‘en önemli şey olan kübit sayısı’ yaklaşımının aksine, sayıdan ziyade kübitlerin kalitesine odaklanmaktır. IonQ, bugüne kadar 160 kübit hesaplama gücüne sahip bir işlemci gerçekleştirmeyi başardı. Tuzaklı iyon (Trapped ion) yaklaşımına dayanan IonQ’nun mimarisi, aşırı soğutulmuş süper iletken modelinin en popüler olduğu sektördeki çoğu şirkete karşı çıkıyor. Şirket 2017’de A Serisi turunda 20 milyon dolar topladı, bu yüzden iyi finanse edildi.
IonQ’nun mimarisinde temel olarak, iyonlar bir vakum odasında izole edilir. Bu gerçekleştirildikten sonra lazerler atom altı parçacıkları soğutur. Bunu yaparak, birçok şirketin istihdam ettiği büyük kriyojenik soğutma makinelerine gerek kalmaz, mühendisler ve malzemelerden tasarruf sağlanır.
3-) Zapata Computing
Şimdiye kadar üç fonlama turunda 31,4 milyon dolar toplayabilmiştir. Kuantum algoritmalarında uzmanlaşan şirketin nihai hedefi, büyük endüstri oyuncuları için kuantum yazılımı geliştirmektir.
4-) Strangeworks, Inc
Kuantum bilgisayar yazılımlarına odaklanan bir başka şirket, kuantum bilgisayar dünyasının geek gurusu William Hurley tarafından yönetilen Austin, Teksas merkezli Strangeworks, Inc’dir. Kuantum bilgisayarların olanakları hakkında insanları evangelize etmek ve eğitmek için tasarlanmış donanım-agnostik bir girişim olan Quantum Topluluk Platformu ile kuantum ‘insanlaştırma’ hedefiyle yol almaktalar. 2018 yatırım turunda 4 milyon dolar ile bu başlangıç yapmışlardır.
5-) ColdQuanta
ColdQuanta kuantum cihazlar konusunda farklı bir yaklaşım benimseyerek, ‘ultra soğuk atom tabanlı kuantum cihazları’ üretmeyi planlamaktadır. Güvenilir mantıksal kübitler, kuantum üstünlüğünün anahtarıdır. Yatırım turunda 6,8 milyon dolarlık finansmanla desteklenmişlerdir. Bu girişimin hizmet ve ürünlerinin daha fazla talep göreceğine şüphe yok.
6-) Rigetti Computing
Rigetti Computing, Berkeley, Kaliforniya merkezli, kuantum bilgisayarlar için kullanılan kuantum entegre devrelerin geliştiricisidir. Şirket ayrıca, programcıların kuantum algoritmaları yazmalarını sağlayan Forest adlı bir bulut platformu geliştirmektedir. Girişim listemiz arasında D-Wave ile birlikte en gözde girişimlerden biridir. Oldukça yüksek yatırımlar toparlamışlardır.
7-) 1QBit
Bir diğer girişim, 1QBit’in uzmanlık alanı ilaç endüstrisidir. Şirketin gelecek yıllardaki ana hedefi, biyoteknoloji endüstrisinin gelişimine yardımcı olabilecek moleküler modelleme uygulamaları geliştirmek ve henüz bir tedavi bulamadığımız kanserleri, demansı ve diğer hastalıkları tedavi etmek için ilaçlarda harekete geçme girişimleri yapmak olacaktır.
Müthiş hedefler…
Şirket, şimdiye kadar dört fonlama turu ile 45 milyon ABD Dolar yatırıma çıkabilmiş ve sonuncusu ile Kasım 2017’de B Serisine ulaşmıştır.
8 -) Xanadu
