3 – 7 Eylül tarihleri arasında Uluslararası Hypatia Bilim ve İletişim Festivali İzmir Seferihisar’da gerçekleştirildi. Bu festival sayesinde bilim insanları, yönetmenler, gazeteciler, öğrenciler ve aileler bir araya geldi. Beş gün süren program, disiplinlerarası zengin içeriklerle doluydu. Panellerde kuantum fiziği ve teknolojileri, yer bilimleri, gök bilimleri, bilim ve iletişim, yapay zekâ, ekoloji ve iklim krizi, cinsiyet eşitliği, evrim gibi güncel ya da güncelliğini koruyan konular tartışıldı. Astronomi, matematik, fizik, astrobiyoloji, telsizcilik, bilimin tarihi, bilim felsefesi, bilim gazeteciliği ve gazeteciler için yapay zekâ başlıklarında seminerler düzenlendi.
Ayrıca festivalde katılımcıların deneyimleyebileceği pek çok etkinlik yer aldı: açık hava sineması, atölyeler, gece ve gündüz gözlemleri, roket yarışması ve daha birçok etkinlik. Bilimin yalnızca bilim için, sanatın da yalnızca sanat için olmadığını ortaya koyan Hypatia Bilim ve İletişim Festivali’nde toplumun her kesimine ulaşıldı. Farklı disiplinleri bir araya getiren bu festivalde katılımcılar, çeşitli alanlardan yeni fikirler ve bakış açıları kazandı.
Festivalin temel amaçlarından biri; bilim, teknoloji ve iletişimi bir araya getirmekti. Akademisyenlerin, bilim insanlarının, gazetecilerin, yönetmenlerin ve daha birçok katılımcının yer aldığı bu beş günlük dopdolu serüvende; bilimsel düşüncenin önemi, bilgiye erişimin demokratikleşmesi ve bilim okuryazarlığının güçlendirilmesi hedeflendi.
QTurkey ailesi olarak biz de toplumun her kesimine seslenen bu uluslararası festivalde yer aldık. Festival kapsamında, “Kuantum Teknolojileri” konulu bir seminerin yanı sıra “Kuantum Fiziği ve Teknolojilerinin Toplumsal Etkileri” başlıklı bir panel düzenledik.
Süperiletken Kübitlerden Yarışmalara
Kuantum teknolojileri sunumunu gerçekleştiren Figen YILMAZ, kuantum bilgisayarlarının temelini oluşturan kübitleri anlattı. QuTech bünyesindeki Andersen Lab’da doktora çalışmalarına devam eden Figen YILMAZ, kuantum bilgisayarların donanım kısmında araştırmalarını sürdürmekte ve özellikle fluxonium kübitler başta olmak üzere süperiletken kübit teknolojileri üzerine yoğunlaşmaktadır.
Quantum Inspire, Avrupa’da bir ilk olarak süperiletken (transmon) kuantum bitlerinden oluşan işlemcilere erişim olanağı sunuyor. Böylece kullanıcılar, kuantum algoritmalarını gerçek donanım üzerinde deneyimleyebiliyor. Yüksek modüler yapısıyla öne çıkan platform, halka açık bulut tabanlı erişim sayesinde QuTech’in kuantum teknolojilerini tüm dünyaya açıyor.
Ayrıca, Figen YILMAZ hocamızın koordinatörlüğünde düzenlenen yarışmalar sayesinde katılımcılar kuantum teknolojilerini çok daha yakından tanıma fırsatı buldular. Gerçekleşen iki yarışmada kazananlara kitap hediye edildi: İlk yarışmada Prof. Dr. Mehmet Emin Özel’in armağanı olan Gökyüzünü Tanıyalım kitabı, ikinci yarışmada ise Bilim ve Gelecek Yayınları’ndan kazanan öğrencinin seçtiği bir kitap takdim edildi.
Kuantum Fiziği ve Teknolojilerinin Toplumsal Etkileri
“Kuantum Fiziği ve Teknolojilerinin Toplumsal Etkileri” adlı panel, Uluslararası Hypatia Bilim ve İletişim Festivalinin 3. gününde gerçekleştirildi. Panelde konuşmacılarımız Dr. Saba Arife BOZPOLAT, Dr. Özlem SALEHİ KÖKEN, Dr. Yusuf KARLI, Figen YILMAZ, Prof. Dr. Burçin ÜNLÜ, Prof. Dr. Sertaç ÖZTÜRK hocalarımız yer alırken oturumun moderatörlüğü QSB IZTECH’ten Emirhan GÜLER ile Bebar Bilimden Veysel AKSU tarafından gerçekleştirildi. Panelin açılışında, 2025 yılının Dünya Kuantum yılı olması ve bilim dünyasındaki önemi vurgulandı.
BOZPOLAT ve KÖKEN hocalarımız, QTurkey tanıtımı ve atölyeleri ile oturuma giriş yaptı. Gelişen teknolojinin ve fiziğin ışığında verilerimizin güvenliği ve hemen ardından ‘kuantum’ kavramının toplumda uyandırdığı merak ve beraberinde gelen yanlış bilgilendirilmeler konuşuldu. Panelde ayrıca, kuantum bilgisayarlarının temel prensipleri, süperiletken kübitler, kuantum algoritmalar (Shor algoritması) ve post-kuantum kriptografi gibi teknik konular da katılımcılara aktarıldı. Bunun yanında parçacık fiziğinde dedektörlerin geliştirilmesi, virüslerin mRNA yapısını anlamak ve aşı geliştirmek için kuantum teknolojilerinin önemine değinildi. Panelin ilerleyen bölümlerinde dünyada ve Türkiye’de kuantum fiziğin ve teknolojilerin mevcut durumu tartışıldı. Son bölümde ise gelecek yıllarda kuantum teknolojileri meslek üzerindeki etkisi değerlendirildi. Panel, katılımcılarımızın sorularının hocalarımız tarafından yanıtlanmasıyla sona erdi.
Bilimle iletişimin birleştiği bu özel festival, Türkiye’de bir ilk olma özelliğini taşıyor. Büyük ilgi gören ilk buluşmanın ardından, ikinci festival 1-5 Temmuz 2026 tarihlerinde gerçekleştirilecek.
Daha fazla bilgi için:
adreslerinizi ziyaret edebilirsiniz.
Festivalden Sohbetler
Uluslararası Hypatia Bilim ve İletişim Festivali’nin ilkinin en özel bileşenlerinden biri kuşkusuz QTurkey oldu. 2025’te Dünya Kuantum Yılında, Kuantum teknolojileri gibi hem bilim dünyası hem de toplum için giderek daha kritik hale gelen bir alanı, erişilebilir ve anlaşılır bir dille katılımcılarımıza sunmak, festivalin perspektifi ile de tam anlamıyla örtüştü. “Kuantum Fiziği ve Teknolojilerinin Toplumsal Etkileri” paneliyle açılan tartışma zemini, yalnızca akademik bir paylaşım değil; aynı zamanda gençler, öğrenciler, sanatçılar, gazeteciler başta olmak üzere tüm meraklı katılımcılar için yeni bir ufuk oluşturdu.
QTurkey’nin katkılarıyla gerçekleşen seminerler, paneller ve yarışmalar, katılımcıların kuantum teknolojilerini hem teknik hem de toplumsal boyutlarıyla tanımalarına fırsat verdi. Özellikle verilerin güvenliği, kuantum teknolojilerinin iş yaşamına ve mesleklere olası etkileri gibi güncel meselelerin tartışılması, bilimin yalnızca laboratuvarlarda kalmadığını, gündelik hayatla doğrudan ilişkili olduğunu gösterdi. Bununla birlikte, kuantumun sıkça safsatalar, sözde bilim ve şarlatanlıklar tarafından suistimal edilen bir alan olduğunu düşündüğümüzde, festival katılımcılarımızın hem ülkemizde hem de uluslararası ölçekte kuantum fiziği alanında önemli çalışmalar yürüten değerli hocalarımızla bir araya gelmesi; alana ilişkin bilimsel ve eleştirel düşüncenin, bilinçli yaklaşımın ve sağlam bilimsel temellerin güçlenmesine önemli katkı sağladı.
Umut ediyoruz ki bu işbirliği sadece bir başlangıç. Hypatia Bilim ve İletişim Festivali olarak, 1-5 Temmuz 2026’da gerçekleştireceğimiz ikinci festivalimizde de bu alana çok daha geniş bir perspektifle yer açmaya, QTurkey ile yan yana çalışmaya ve bilimin en yeni, en heyecan verici alanlarını toplumun her kesimine ulaştırmaya devam edeceğiz. Birlikte hayata geçireceğimiz yeni oturumlar, atölyeler ve projelerle, hem kuantumun merak uyandıran kapılarını daha fazla insana aralayacak hem de sözde bilimin manipülasyonlarına karşı dirençli, bilinçli ve eleştirel bir toplumsal bakış geliştirmeye katkı sunacağız.
~Nurcan SEVEN~ (Hypatia Bilim Kurucusu)
–
Etkinlik çok güzel bir atmosferde gerçekleşti. Türkiye’de bilim iletişimi alanında çok kıymetli insanları bir araya getirdi. QTurkey olarak bu etkinliğin bir parçası olduğumuz için çok mutluyum.
~Dr. Özlem Salehi KÖKEN~ (QTurkey Koordinatörü)
–
Hypatia Bilim ve İletişim Festivali, bilimi gençlerle ve toplumla buluşturmanın ne kadar keyifli olabileceğini gösterdi. Günümüzde yanlış bilgiler ve safsataların sıkça karşıma çıktığı bir dünyada, böyle bir etkinlikte bilimle doğrudan temas etmek hem heyecan verici hem de motive edici. Festival haftası benim için çok güzeldi: Deniz kenarında vakit geçirmek, gökyüzünün tadını çıkarmak, Seferihisar’ın seçilmesi harika bir karar oldu. Teos Antik Kenti’ni gezmek ve Yazarlar Evi’ni ziyaret etmek unutulmaz deneyimlerdi. Bu hafta, hem bilimle hem kültürle dolu dolu geçti ve bana da ilham verdi. Seneye görüşmek üzere!
~Figen YILMAZ~ (QTurkey Koordinatörü)
–
Teknolojilerinin Toplumsal Etkileri panelinde eş moderatörlerden biri olmak benim için çok değerliydi. Bir fizik öğrencisi olarak kuantum teknolojilerinin gelişimi beni son derece heyecanlandırıyor; çünkü bu gelişmeler, çözülemeyen pek çok soruna çözüm bulmak ve insanlığı bir adım daha ileri taşımak anlamına geliyor.
Bebar Bilim ve Bebar Bilim Topluluğu olarak bilimi mümkün olduğunca geniş kitlelere ulaştırmaya çalışıyoruz. Bu noktada QTurkey gibi değerli bir oluşumla aynı etkinlikte yer almak bizler için ayrıca mutluluk vericiydi.
Konuya farklı açılardan yaklaşarak değerli katkılar sunan tüm hocalarıma ve bu buluşmayı mümkün kılan Hypatia Bilim’in kurucusu Nurcan Seven’e teşekkür ederim.
Seneye bu değerli etkinlikte tekrar görüşmek dileğiyle!
~Veysel AKSU~ (BEBAR Bilim)
–
Uluslararası Hypatia Bilim ve İletişim Festivali bizler için sadece bir bilim festivali değil, bilime dair heyecanımızı paylaşabileceğimiz çok özel bir alan oldu.
Bilim, yalnızca teknik gelişmelerle değil, aynı zamanda nasıl aktarıldığıyla da anlam kazanıyor. Hypatia Bilim Festivali de bu anlamda bilimin bir iletişim meselesi olduğunu ve doğru anlatıldığında herkese ulaşabileceğini ortaya koydu. İnsanların merak ettiği soruları sorabileceği uzmanlarla buluşması, bilimin toplumda daha görünür hale gelmesi aslında bu tür etkinliklerle mümkün oluyor. Hypatia Bilim Festivali bu açıdan benim için hem motive edici hem de ilham verici bir deneyim oldu.
Biz de QTurkey ve Quantum IZTECH olarak “Kuantum Fiziği ve Teknolojilerinin Toplumsal Etkileri” başlıklı bir panel düzenledik. Panelde kuantum teknolojilerinin yalnızca teknik ve akademik boyutunu değil, günlük yaşamdan güvenliğe, eğitimden etik tartışmalara kadar uzanan geniş bir çerçevede toplumla nasıl etkileşime gireceğini konuştuk.
Panelin önemli çıktılarından biri, bu teknolojilerin potansiyel faydalarının yanında getirebileceği risklerin de konuşulmasıydı. Veri güvenliği, iş gücünde dönüşüm ve etik sorular gibi konuların gündeme gelmesi, bilimin yalnızca teknik gelişim değil aynı zamanda toplumsal sorumluluk da gerektirdiğini gösterdi.
Bu panel sayesinde hem bizler hem de katılımcılar, kuantum teknolojilerinin gelecekte oluşturabileceği fırsatlar ve zorluklar üzerine düşünme fırsatı bulduk. Tartışmaların ardından birçok kişinin bu alanda daha fazla bilgi edinmek ve gelişmeleri takip etmek istediğini dile getirmesi, panelin en somut kazanımlarından biri oldu.
Genel olarak baktığımda, Hypatia Bilim Festivali benim için bir festivalden çok daha fazlasıydı. Hem bilime olan ilgiyi artıran hem de bilimin toplumla nasıl buluşabileceğini gösteren bir deneyim sundu. Böyle etkinliklerin Türkiye’de bilim iletişimine ve gençlerin bilime bakışına önemli katkılar sağlayacağına inanıyorum.
~Emirhan GÜLER~ (Quantum IZTECH Koordinatörü)
–
Hypatia Festival benim için oldukça verimli bir deneyim oldu. Hem farklı bakış açıları kazandırdı hem de yeni bilgiler öğrenmemi sağladı. Özellikle QTurkey sunumları, kuantum teknolojilerini sade, anlaşılır ve ilgi çekici bir şekilde ele alıyordu. Sunumların bilgilendirici olduğu kadar düşündürücü ve keyifli olması, festivalin en değerli kısımlarından birini oluşturdu. Genel olarak hem ufuk açıcı hem de ilham verici bir süreçti.
~Ali Mert GÜLTUTAN~ (Quantum IZTECH Koordinatörü)
Yazar: Ali İmran TÜZÜN
