Ana Sayfa Kuantum Gazetesi Geleceğin bilişim teknolojileri: 3B kuantum spin sıvısı

Geleceğin bilişim teknolojileri: 3B kuantum spin sıvısı

424
90

Geleceğin bilişim teknolojileri için kuantum spin sıvıları (quantum spin liquid) potansiyel kullanım için önemli bir adaydır. Şimdiye kadar, kuantum spin sıvıları genellikle sadece bir veya iki boyutlu manyetik sistemlerde bulunmuştur. 3B kuantum spin sıvıları oluşturmak için uzunca bir süredir de çaba sarf edilmektedir. Helmholtz Alman Araştırma Merkezleri Birliği’nde yapılan bir araştırmada uluslararası bir ekip nötron deneyleri ile PbCuTe2O6 kristallerini araştırıp, hiper hiperkagom kafes olarak adlandırılan sistemde 3B kuantum spin sıvısı davranışını keşfettiler. Helmholtz, araştırma merkezinde yapılan deneyin verileri; teorik simülasyonlarla büyük oranda örtüştüğünden heyecan verici bir gelişme olarak algılanabilir.

Günümüzde bilişim teknolojileri cihazları yarı iletkenlerdeki elektronik süreçler tarafından yürütülmektedir. Bir sonraki gerçek atılımın, kuantum olaylarından, örneğin malzemedeki küçük manyetik momentlerden ve spin adı verilen etkileşimlerden yararlanacak bir yapı oluşturması muhtemeldir. Kuantum-spin sıvı denilen malzemeler bu tür yeni teknolojiler için aday gösterilmektedir. Geleneksel manyetik malzemelerden önemli ölçüde farklıdırlar çünkü kuantum dalgalanmaları manyetik etkileşimlere göre daha baskındır: Kristal kafesdeki geometrik kısıtlamalar nedeniyle, spinler bir zemin durumunda birlikte “donamaz” – mutlak sıfıra yakın sıcaklıklarda bile dalgalanmaya zorlanır.

Yoğun madde fiziğinde, bir kuantum spin sıvısı, belirli manyetik malzemelerde kuantum spinleri etkileşerek oluşturulabilen alışılmadık bir madde aşamasıdır. Kuantum spin sıvıları genellikle uzun menzilli kuantum dolanması, fraksiyonel uyarımları ve sıradan manyetik düzenin yokluğu ile karakterize edilir.

Nadir bir fenomen

Kuantum spin sıvıları nadirdir ve şimdiye kadar esas olarak iki boyutlu manyetik sistemlerde bulunmuştur. Üç boyutlu izotropik spin sıvıları çoğunlukla manyetik iyonların piroklor veya hiperkagom kafesleri oluşturduğu materyallerde aranır. HZB fizikçisi Prof. Bella Lake liderliğindeki uluslararası bir ekip, hiper-hiperkagom kafes adı verilen üç boyutlu bir kafese sahip PbCuTe2O6 üzerinde 3B kuantum spin sıvısı durumu gözlemledi.

Dört manyetik etkileşimin ikisi, hiper-hiperkagom kafes olarak bilinen ve PbCuTe2O6’da kuantum spin sıvı davranışına yol açan yeni bir üç boyutlu köşe paylaşım üçgenleri ağı oluşturur. Kaynak: HZB

Manyetik etkileşimler simüle

HZB fizikçisi Prof. Johannes Reuther ise böyle bir 3B hiper-hiperkagom kafesin davranışını dört manyetik etkileşimle hesaplamayı başardı ve sistemin belirli bir manyetik enerji spektrumu ile kuantum-spin sıvı davranışı sergilediğini gösterdi.

Nötron kaynaklarından 3D kuantum spin sıvısını keşfi

ISIS, İngiltere, ILL, Fransa ve NIST, ABD’deki nötron deneyleri ile ekip, bu öngörülen davranışın erken sinyallerini kanıtlamayı başardı. HZB’nin ilk yazarı Dr. Shravani Chillal, “Verilerimizin hesaplamalara ne kadar iyi uyduğuna şaşırdık. Bu ve bu tarz sistemlerde neler olduğunu gerçekten anlayabileceğimizi umuyoruz.” şeklinde yorum getirdi.

Kaynakça

  1. Helmholtz-Zentrum Berlin für Materialien und Energie tarafından Materyal
Bu içeriği paylaş
Önceki İçerikKlasik Bilgisayarlar ve Kuantum Bilgisayarlar Arasındaki Farklar
Sonraki İçerikKuantum Mekaniğinin Erken Temelleri
Avatar
QTurkey, Türkiye’deki kuantum teknolojileriyle ilgili faaliyetler için bir iletişim ve işbirliği ağıdır. “Kuantum Programlamaya Giriş” çalıştayları düzenliyor, ilgili konulardaki ilgili öğrenciler için çalışma grupları ve toplantılar organize ediyoruz ve ülke düzeyinde kuantum meraklıları için bir buluşma alanı oluşturabilme amacıyla hareket ediyoruz.

Yoruma kapalı.